Het aangaan van contracten is in basis simpel. Er vindt een ruil plaats tussen geld en een dienst. Een dienst kan zowel goederen, kennis mensen of andere middelen zijn. Het basisconcept dient zijn doel prima. Geld is een makkelijk verplaatsbaar ruilmiddel om later weer om te zetten in een andere dienst. In de loop der eeuwen is het bezit van geld echter een doel op zich geworden.
Vroeger leverde het bezit van aandelen, buiten status, een periodiek dividend op. Als je voldoende aandelen had, kon je rentenieren. Nu willen we koerswinsten als opbrengst. Maar voor elke euro winst, staat een euro verlies. En door bv bankkosten ontstaat er een permanente verlies op de handel van aandelen.
Vroeger stond ondernemen gelijk aan overleven. Voldoende winst maken om de lopende verplichtingen te betalen en om te kunnen innoveren. Nu is winst maken en afdragen het hoofddoel geworden. Bedrijven zijn in dienst van een holding of de beurs en er dient zo veel mogelijk winst gemaakt te worden. Zelfs ten koste van de overlevingskansen van het bedrijf zelf.
Vroeger was geld letterlijk zijn gewicht in goud waard. Met de introductie is de afspraak gekomen dat er centraal voldoende goud was om de totale som aan geld af te dekken. Tegenwoordig is geld een getal in een computer. De directe link met een centrale voorraad goud is er niet meer. Men verkoopt de overwaarde van het goud, in plaats van meer bankbiljetten te drukken voor de lokale economie.
Hedendaags wordt veel gedacht op de korte termijn. Er wordt niet meer nagedacht over het totaal plaatje. Dat een bezuiniging leidt tot een verplaatsing van geldstromen beseft niemand. We willen graag dat iemand anders betaald. Het liefst de overheid.
Het probleem is dat er geen balans opgemaakt kan worden. Het fenomeen is zichtbaar in de zorg. We betalen belasting. Een deel daarvan gaat naar de zorg. We betalen voor onze zorgverzekering en aanvullend pakket. Ook dit gaat naar de zorg. De overheid bezuinigd op de zorg door het basispakket te versoberen. Het geld dat ´bespaard´ wordt blijft in de staatskas. Maar het deel van de zorg die niet meer vergoed wordt omvat een waarde. Mensen die deze zorg nodig hebben, zullen het betalen van hun netto inkomen. Vanuit de zorgvrager wordt dus niets bespaard, die moeten dit deel op een andere manier financieren, dan via hun belastingaangifte en zorgpolis.
In de ICT is dit ook aan de gang de afgelopen jaren. De balans is zo ver doorgeslagen naar het beperken van de kosten, dat de opbrengst ondergeschikt verklaard is. Twee gedachten hoor ik vaak in combinatie met het dichtdraaien van de geldkraan. Men denkt dat het bedrijf rijk genoeg is van alle vette jaren en dat andere klanten zo veel betalen dat er voor hun dienstverlening geen extra kosten gemaakt wordt. De medewerkers zijn immers toch al in dienst. Dit is echter een grote misvatting. De bedrijven zijn wel mensen gaan opslaan in een verwoede poging om de kosten terug te brengen. Niet zelden wordt gesneden in het eigen verdienend vermogen door minder, maar zeker goedkoper personeel aan te nemen. De dienstverlening wordt echter slechter en het werk duurt langer. Onnodig langer als het werk door de juiste mensen gedaan zouden worden. En daarmee wordt een gat geslagen in de opbrengst van de ingekochte diensten. De leverancier heeft dat gedaan, maar onder aanvoering en onder druk van de klant.
U krijgt immers wat u besteld.
